Հայաստանում վերարտադրողական առողջության մասին

Վերարտադրողական առողջությունը նշանակում է լիարժեք ֆիզիկական, հոգեկան և սոցիալական բարեկեցություն՝ վերարտադրողական համակարգին առնչվող բոլոր հարցերում կյանքի բոլոր փուլերում։ Սա պարզապես հիվանդության կամ թուլության բացակայություն չէ։

Հղիության թեստի դրական պատասխան ստանալուց հետո, անհարժեշտ է դիմել ընտանեկան բժշկի կամ մասնավոր բժշկական կենտրոներ և անցնել հաշվառում։ Այնուհետև կնոջն ուղղորդում են գինեկոլոգի մոտ լաբորատոր եւ գործիքային հետազոտություններ անցնելու համար։ Հղիության ամբողջ ընթացքը և հետծննդաբերական շրջանը վերահսկվում է մանկաբարձ- գինեկոլոգի կողմից։ Խորհուրդ է տրվում դիմել բուժօգնության և լինել հսկողության տակ հղիության առաջին շաբաթներից սկսած։

Հղիության հաստատմանը հաջորդող առաջին այցելությունից հետո հղի կինը պաշտոնապես հաշվառվում է։ Մանկաբարձագինեկոլոգիական բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն իրականացվում է կանանց կոնսուլտացիայի մանկաբարձ-գինեկոլոգի և մանկաբարձուհու (գյուղական բնակության վայրերում` նաև ընտանեկան բժշկի, մանկաբարձուհու կամ վերապատրաստված բուժքրոջ) կողմից, ըստ բժշկական ցուցումների ընդգրկելով այլ մասնագետների, կազմակերպելով նաև լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունների իրականացման գործընթացը:

Պետության կողմից երաշխավորված անվճար մանկաբարձական հիվանդանոցային բժշկական օգնության իրավունք ունեն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն ունեցող բոլոր հղիները, ծննդաբերները և ծննդկանները: Մանկաբարձական բժշկական հաստատություններ դիմելիս կանայք պետք է ներկայացնեն անձնագիր կամ անձը հաստատող այլ փաստաթուղթ, բացառությամբ արտակարգ իրավիճակների, երբ հղի կինը և ծննդկանը չունեն այդ փաստաթղթերը: Անձը հաստատող փաստաթղթի բացակայությունը չի կարող հիմք հանդիսանալ, որ մանկաբարձական բժշկական հաստատությունները հրաժարվեն ընդունել կնոջը։

Մոր կրծ­քե­րը սկ­սում են ար­տադ­րել կաթ­նա­խեժ, ո­րը ոչ մի­այն հա­գեց­նում է ե­րե­խայի քաղ­ցը, այլ նաև պաշտ­պա­նում է նրան ա­մե­նա­տար­բեր հի­վան­դու­թյուն­նե­րից։ Կրծքով կերակրումը երեխաների կյանքի լավագույն սկզբի գրավականն է։ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը խորհուրդ են տալիս երեխաներին բացառապես կրծքով կերակրել կյանքի առաջին վեց ամիսների ընթացքում` սկսած ծննդից հետո առաջին մեկ ժամից: Մայրական կաթը միշտ օպտիմալ ջերմաստիճանի է, պատրաստ օգտագործման ցանկացած պահի և երեխայի համար անհրաժեշտ քանակությամբ։

Երեխայի կյանքի լավագույն սկիզբ է համարվում առաջին 3 ամիսը մայրիկի կողքին որքան հնարավոր է երկար ժամանակ անցկացնելը։ Բացի մոր հետ երկարատև շփումից, նորածինը պետք է ուտի օրական նվազագույնը 8 անգամ, կեղտոտվելիս փոխել հագուստը, և քնել այնքան, որքան անհրաժեշտ է: Առողջ երեխա մեծացնելու համար անհրաժեշտ է ունենալ առողջ մայրիկ, ով ուշադիր է նաև իր կարիքների նկատմամբ։ Կարևոր է, որ մայրիկները մտածեն իրենց զգացմունքների և կարիքների մասին և առաջնահերթություն տան իրենց խնամքին: Ի վերջո, նորաթուխ մոր կարիքները բազմաշերտ են և պահանջում են ավելի մեծ ուշադրություն և խնամք:

Ժամանակակից հակաբեղմնավորիչ միջոցներից Հայաստանում հասանելի են (սկսած ամենաարդյունավետ միջոցներից մինչև սակավ արդյունավետները) պահպանակները, ներարգանդային պարույրը (սպիրալը), հորմոնային դեղահաբերը, ներարկվող հակաբեղմնավորիչները և սերմնասպան միջոցները: Առկա են նաև ՇՏԱՊ բեղմնականխման հաբեր այն կանանց համար, ովքեր որևէ պատճառով անապահով սեռական հարաբերություն են ունեցել և չեն ուզում հղիանալ։

Հղիության արհեստական ընդհատումը (աբորտը) մինչև 12 շաբաթական հղիության ժամկետը կատարվում է կնոջ գրավոր դիմումի համաձայն: 12-ից 22 շաբաթական հղիությունը ​​կարող է ընդհատվել միայն բժշկական կամ սոցիալական ցուցումների դեպքում՝ կնոջ գրավոր համաձայնությամբ: 22 և ավելի շաբաթական հղիության արհեստական ​​ընդհատումն արգելվում է, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ կան բժշկի կողմից տրված հատուկ բժշկական ցուցումներ։

Փոխնակ մայրության ծրագրերին հիմնականում դիմում են այն ամուսնացած զույգերը, որոնք արդեն փորձել են անպտղության բուժման բոլոր առկա տարբերակները: